Boven de deur van de ingang naar het zaaltje stond - en staat vast nog steeds - deze tekst. Het zaaltje is de centrale plek op het Koninklijk Instituut voor de Marine. Vele herinneringen zijn mij bij gebleven uit de tijd dat ik Marineofficier was. Maar deze woorden betekenen veel meer voor mij dan een herinnering uit het verleden.

In onze samenleving, in onze systemen en in onze cultuur lijkt kennis nog steeds de boventoon te voeren in plaats van karakter. Je moet een diploma hebben om ergens überhaupt aan de bak te komen, je moet een cv opbouwen wat je waarde vergroot op de arbeidsmarkt of - erger nog - om serieus genomen te worden. Mensen beoordelen je op de posities die je bekleed hebt, en op de waarde van je netwerk. Je bent wie je kent is het bekende gezegde; dat zou het succes in je leven bepalen. Kennis en kennissen zijn macht.

De afgelopen weken denk ik meer dan ooit aan deze woorden. De aankomende Tweede Kamerverkiezingen, te beginnen met de strijd om het lijsttrekkerschap, laten weer zien dat het belang van kennis de boventoon voert. Zeker drie van de in de Tweede Kamer gezetelde grote partijen schuiven mensen met kennis naar voren. Sterker nog, het zijn zittende bewindspersonen. En zonder afbreuk te willen doen aan de personen - met allemaal stuk voor stuk prachtige cv's - krijgen we weer de bevestiging: kennis is macht. Maar karakter is en blijft meer.

Karakter heeft weinig te maken met wat je weet, je ervaring, je prestaties en wie je kent. Het gaat om wie je bent. Je karakter is dat wat jou anders maakt, dat wat jou uniek maakt. Het is datgene dat boven komt drijven als je tot op het bot uitgedaagd wordt. Het komt ook aan het licht als je aan de top van je succes staat. Je karakter is wie je bent als je niets hebt. Je karakter is wie je bent als je alles hebt.

Onze samenleving, onze systemen, onze cultuur staan aan de vooravond van een transitie. Een transitie die vraagt van carrière politici om plaats te laten maken voor mensen met een tijdelijke politieke carrière. Mensen met karakter. Waarom? Omdat mensen de sleutel tot verandering zijn. En dat we verandering nodig hebben in onze democratie en haar politiek is evident.

Meer dan ooit moeten we toegeven dat er een ernstig gebrek aan menselijke connectie is in de politiek. Meer dan ooit verlangen we naar politiek die begrip en effectieve oplossingen voor sociale kwesties creëert. Politiek waar mensen vertrouwen in hebben. Politiek die mensen dichter tot elkaar brengt. Het is tijd om het debat - de strijd van de monologen - te vervangen door dialoog.

Dialoog betekent menselijke verbinding en dus ook wederzijds respect. Dialoog betekent meer dan luisteren met je oren, het gaat voorbij denken en het spreken gaat samen met bewustzijn van de kracht van woorden en hoe ze geuit worden. Vorm en inhoud zijn twee gelijkwaardige peilers van democratie.

Om van debat naar dialoog te gaan zullen mensen zich moeten gaan interesseren in de politiek, die er nu juist weinig tot niets van moeten hebben. Voor de carrière politici is er hoop. Zij kunnen investeren in hun eigen persoonlijke ontwikkeling en zelf tot de conclusie komen hoe belangrijk het is om politiek niet als een business, sector of vakgebied te zien. En voor sommigen kan die wijsheid hun carrière nieuw leven in blazen. 

Wassila Hachchi

5 augustus 2020