Elke politieke verkiezing, zowel in de Verenigde Staten met voormalig Vice-President Biden en Senator Harris, als straks in ons eigen land met de Tweede Kamerverkiezingen, kent alleen maar verliezers. Zolang democratische vernieuwing en daarmee gepaard gaande nieuwe politiek uitblijven.

In een achterhaald spel van strijd in woorden - het debat - wordt gestreden om de stem van de "kiezer", er wordt verandering en zoveel meer beloofd, hier en daar wat poppetjes vervangen (vergeet de diversiteitsplaatjes niet, vrouw en kleur), dit alles zodat wij als "kiezers" braaf onze stem uitbrengen en daarna weer 4 jaar rustig kunnen gaan slapen, want de macht is in ieder geval op democratische wijze in handen van de nieuwe machthebbers terecht gekomen. Dat meer en meer "kiezers" klaar zijn met dit spel, dat meer en meer "kiezers" het gehad hebben met beloften, dat meer en meer "kiezers" de buik vol hebben van schijnverandering, dat meer en meer "kiezers" klaar zijn met de schone schijn dat er überhaupt wat te kiezen valt, dat meer en meer "kiezers" niet meer willen gaan slapen, daar wordt maar bedroevend weinig mee gedaan. Ondertussen wordt wel door iedereen geconstateerd dat de verdeeldheid groeit en zorgelijk is.

Weer predikt menig moraalridder - ook in Nederland - dat er sprake is van "een verdeeld land" na de recente Presidentsverkiezing in de Verenigde Staten en dat President Biden een moeilijke taak wacht. De kern van het probleem is dat Biden en eenieder die het achterhaalde politieke spel speelt, de verantwoordelijkheid met President Trump deelt voor deze verdeeldheid. Als zorgen geuit worden hoort de roep om democratische vernieuwing in dezelfde zin genoemd te worden. Want echt zorgelijk is dat elke verkiezing weer, in Amerika, Nederland en elk land dat zich een democratie noemt, na populaire en geruststellende verkiezingsverklaringen het politiek business as usual wordt. Geen verandering, geen vernieuwing, laat staan transformatie van democratie en haar politiek.

Onze democratie en haar politiek is ernstig aan vernieuwing toe, hoeveel er nog moet gebeuren om dit in te zien, ik blijf het me afvragen. We moeten meer dan ooit toegeven dat er in de politiek een ernstig gebrek aan menselijke connectie is. Meer dan ooit verlangen we naar politiek die begrip en effectieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken creëert. Politiek waar mensen in vertrouwen. Politiek die mensen dichter bij elkaar brengt. Het nieuwe paradigma is dialoog. Van debat naar dialoog. Dit betekent een afscheid van het achterhaalde paradigma van winnaars en verliezers. Het paradigma van veldslagen. Het paradigma van monologen.

Dialoog betekent menselijke verbinding. Dialoog betekent luisteren, niet horen, voorbij gedachten denken en spreken met besef van de kracht van woorden. Denk er even over na. Hoe zouden verkiezingen eruit zien als politici elkaar niet verbaal zouden aanvallen? Wat als ze niet willen dat je op hen stemt omdat ze beweren anders te zijn dan hun tegenstanders? Wanneer politici begrip zoeken en leren omarmen? Als er niet alleen discussie is over onderwerpen en wie het beste antwoord heeft, maar ook over de manier waarop mensen communiceren. Vorm en inhoud zijn twee gelijkwaardige pijlers van democratie.

Van debat naar dialoog. Het is nog steeds moeilijk te voorspellen hoe dit zal gebeuren, het goede nieuws, maar beter gezegd de universele waarheid, is dat het leven altijd een andere manier vindt om de mensheid vooruit te duwen. Het leven is de beweging voorwaarts. Denk aan je eigen leven, en je zult merken hoe alles in het leven deze veranderende aard weerspiegelt. De natuur is ook een prachtige spiegel van hoe het leven verandert, seizoensveranderingen maar ook klimaatverandering (hoe bezorgd men ook kan zijn over de planeet aarde), het leven is een intelligentie die nog niet door de wetenschap is gevangen - en waarschijnlijk ook nooit volledig gevangen kan worden, omdat wij als mens zowel de onderzoeker als het onderwerp van onderzoek zijn.

Het leven zal ons laten zien wanneer en hoe onze democratie en haar politiek gaat veranderen. De verandering, oplossing of concreet antwoord is: van debat naar dialoog. In elke politieke arena gebruiken we woorden niet (meer) om te strijden maar om met elkaar te verbinden. Niet moeilijk of ingewikkeld, maar kraakhelder. Het enige wat nodig is, is dat de tijd rijp moet zijn. De tijd is rijp als we niet meer focussen op de poppetjes in de politiek - Trump of Biden of welke politicus dan ook - maar op het politieke spel, de achterhaalde regels en de noodzaak van democratische vernieuwing.

Wassila Hachchi

7 november 2020