Laat niemand vrij, en iedereen vallen.
Een puinhoop, die politiek ingegeven en gestuurd is. Deze woorden gaan niet alleen over het meest recente inkijkje dat wij krijgen in de staat van onze democratie en haar politiek, met Khadija Arib in het middelpunt van de aandacht. Deze woorden gaan ook over het inkijkje bijna 7 jaar geleden, waar ik zelf het middelpunt van de aandacht was. Toen ik las dat ook Khadija zonder afscheid de Tweede Kamer der Staten-Generaal heeft verlaten, kwamen herinneringen naar boven.
Herinneringen van ons gesprek op de bank in Khadija’s werkkamer op dinsdagochtend 19 januari 2016 toen ik mijn ontslagbrief aan haar gaf - zij was net een kleine week Kamervoorzitter en ik had op haar gestemd - tot ons gesprek tijdens een lunch samen in Amsterdam op 14 juli 2019. Wij waren het samen steeds over één ding roerend eens: het op angst gebaseerde leiderschap in de politiek, en bij D66 in het bijzonder - lees hier het hele verhaal over mijn vertrek uit de politiek.
Karaktermoorden, dolkstoten, afrekeningen, en onveilige werkomgeving; het zijn tekenen van machtspolitiek ten koste van alles. In de politiek is macht de bestemming, strijd het vehikel en angst de brandstof met als resultaat: een ernstig gebrek aan menselijke verbinding. Politieke competitiecultuur van de democratie - waarin het loont je tegenstander met de grond gelijk te maken en de kracht van woorden te misbruiken voor strijd - is niet alleen achterhaald, onhoudbaar en ongezond; het is gif voor de democratie.
Mijn vertrek uit de politiek destijds was mede om mijn eigen gezondheid te beschermen: de angstcultuur die inherent is aan hoe politiek bedreven wordt, kon ik na bijna 6 jaar geen seconde langer verdragen. Eerder dit jaar deelde ik in mijn blog dat ik pas afgelopen april tijdens een gesprek met twee Volkskrant journalisten hoorde dat de onzin die in 2016 over mij geschreven en gezegd werd toen ik uit de politiek vertrok, geïnitieerd was door mijn eigen politiek leider, Alexander Pechtold, zijn directe medewerkers en tactisch ondersteund werd door mijn eigen politieke partij om opzettelijk mijn goede reputatie te schaden.
Mensen die ik 6 jaar als loyaal parlementslid had gediend en zelfs toen ik wegging bleef ik ze dienen door niet te vertellen waarom ik de politiek verliet om hen te beschermen: hun mislukte op angst gebaseerde leiderschap. Al die tijd dat ik ervoor koos om te zwijgen en hun falen - en het collectieve falen van op angst gebaseerde politiek in het algemeen - niet bloot te leggen, realiseer ik me nu pas hoe zij misbruik maakten van de situatie door karaktermoord te plegen. Machtspolitiek ten koste van alles. Hypocriet is dan ook de campagne leus “laat iedereen vrij, maar niemand vallen"; laat niemand vrij, en iedereen vallen is toepasselijker. Dat blijkt ook nu weer met Khadija Arib als meest recente voorbeeld.
Toch ligt het niet in mijn aard om mij slachtoffer te voelen en kies ik ervoor mij te richten op de verandering die ik wens - voor mezelf, voor jou en voor onze democratie. Mijn pleidooi is niet van gisteren. De politiek met haar achterhaalde spelregels en het verouderde paradigma van angst zullen we los moeten laten: Van Debat Naar Dialoog. Er is wel een tussenstap nodig om de hoognodige verandering binnen de politiek te realiseren: het afschaffen van politieke partijen en de herinvoering van onafhankelijke volksvertegenwoordigers.
Politieke partijen hebben in 1917 de macht gegrepen en hebben zich tot machtsbeluste systemen ontwikkeld, met perverse prikkels. Eerder heb ik als D66'er het beroemde D'66 Appèl in een eigentijds jasje gestoken, het wordt tijd om Hans van Mierlo's "ontploffingstheorie" ook in een eigentijds jasje te steken. D66 moet worden opgeheven zodra zij de herinvoering van onafhankelijke volksvertegenwoordigers tot stand heeft gebracht. Zoals Hans zelf destijds letterlijk heeft gezegd: "D66 verdwijnt wanneer we het huidige politieke stelsel mee hebben helpen opblazen." Ik heb het eerder gezegd en ik blijf het zeggen: het is tijd voor een nieuw krankzinnig avontuur.
12 November 2022