Gedeeld Politiek Leiderschap
Een paradigma-verschuiving: van debat naar dialoog
Op maandag 3 augustus sluit de mogelijkheid om te kandideren voor het lijsttrekkerschap bij de Democraten 66. In mijn eigen partij is er maar één - zoals de partij-top het formuleert - serieuze kandidaat. Een kandidaat die door de partij naar voren is geschoven. Zijn er werkelijk geen andere geschikte kandidaten binnen D66? Waarom zijn mensen überhaupt terughoudend om zich te kandideren? Vindt iedereen echt dat Sigrid Kaag de enige beste leider is?
Laat ik allereerst aangeven dat ik opluchting voelde toen Sigrid Kaag zich kandideerde. Ik geef haar graag een kans, vooral ook omdat ik met haar de mening deel dat carrière politici niet de sleutel tot verandering zijn. Diverse levenservaringen maken je niet alleen wijzer, maar kunnen ook een politieke carrière (nieuw) leven in blazen.
Mijn punt is: waarom moet en kan er maar één leider zijn? Dat is een achterhaald idee. Net zoals het ook een achterhaald idee is dat een leider volgers creëert. Een echte leider creëert leiders. Wij allemaal zijn leiders, simpelweg omdat we een leven te leiden hebben. En de veranderde wereld waarin we leven vraagt ons om leiderschap, zoals we dat decennia lang kenden, te herzien en authentiek leiderschap te omarmen.
Authentiek leiderschap betekent dat zowel masculine kwaliteiten - zoals daadkracht en besluitvaardigheid - als feminine kwaliteiten - zoals luisteren en anderen de ruimte geven - gewicht hebben. Een authentiek leider snapt dat leiderschap nooit in handen van één persoon kan liggen. Is het dan ook geen tijd voor gedeeld politiek leiderschap? Op z’n minst een team van gelijkwaardige leiders?
We zitten allemaal vast in een paradigma. Het paradigma van het debat, oftewel strijd. We zien het in de arena van de politiek - van Tweede Kamer tot gemeenteraadszaal. Politici gebruiken de kracht van woorden om verschillen te vergroten en elkaar aan te vallen. Tijdens verkiezingen kun je niet om deze strijd met haar verouderde spelregels heen. En het begint met de verkiezing voor lijsttrekkerschap, waarin kandidaten tegen elkaar strijden. Dit paradigma heeft als een van de symptomen dat er maar één leider kan zijn. Hoe vervolgens besluitvorming plaatsvindt, hoe macht georganiseerd en uitgeoefend wordt, alles vloeit daaruit voort.
Het is tijd voor een paradigma-verschuiving: van debat naar dialoog. Met in aanloop naar maart 2021 het verkiezingsdebat vervangen door een verkiezingsdialoog. Denk er even over na: een team van gelijkwaardige leiders dat in dialoog met elkaar gaat, om vervolgens later met anderen van andere politieke kleur in dialoog te gaan. Ik nodig alle politieke partijen uit de verouderde spelregels los te laten, te beginnen tijdens de interne verkiezingen. Het zal tevens bijdragen aan diversiteit van inschrijvingen voor het (lijsttrekker) kandidaatschap en daarmee de collectieve betrokkenheid bij de politiek vergroten - binnen de partijen en in de gehele samenleving.
Nu nog een week te gaan. Laat D66 - de partij van democratische vernieuwing - dit grondbeginsel omarmen en de eerste partij zijn die niet één leider naar voren schuift maar een team van gelijkwaardige leiders. De eerste partij die de verkiezingscampagne in gaat om te laten zien dat het tijd is voor Dialoog2020 (D20).
27 juli 2020